Blog
Digi-Dinsdag – Meej dun paplepel!
Elke tweede dinsdag van de maand is het Digi-Dinsdag bij Cubiss. Op die dag komt er een blog online over digitale geletterdheid met daarbij interessante links naar nieuws, kennis of mooie voorbeelden. Zo ben jij weer helemaal op de hoogte!
Naast Digi-Dinsdag is het vandaag ook nog eens Vette Dinsdag en morgen is het Aswoensdag. Voor Brabanders en Limburgers zijn deze termen gesneden koek uiteraard, maar misschien hebben anderen wat uitleg nodig. Het is carnaval. En de dinsdag van carnaval heet Vette Dinsdag (Mardi Gras), omdat het de laatste dag is voor de vastentijd. Nog even feesten en dan even minderen voor 40 dagen. Althans, zo is het ooit begonnen.
Opgegroeid met carnaval
Als echte Brabander ben ik opgegroeid met carnaval. Ut wor oe meej dun paplepel ingegoote, als het ware. Als klein menneke liep ik al mee in de optocht en later ben ik zelfs nog Prins Carnaval geweest. Een hele eer! Ik leerde over de gebruiken, de achtergrond (vlees vaarwel!) en hoe het wel en niet hoort. Kortom, ik deed kennis, vaardigheden en attitudes op rondom carnaval.
Want:
“Carnaval da zit nie in oew pakske,
In oewe pruik of in oe boerenkiel.
Carnaval da ke'de nie aondoen
en da ke'de nie utdoen.
Ge kunt oe nie meej carnaval bekleeje,
Carnaval zit diep in oe ziel!” – Oud Kielegats liedje.
Als carnaval niet in je ziel zit, dan begrijp je er soms niets van en lijkt het allemaal te draaien om bier en seks. Maar het is veel meer dan dat. Het is een hele aparte wereld met zijn eigen cultuur.
Onbekende wereld
Bovensloters Bezoekers afkomstig van boven de rivieren zijn dan ook vaak soms een doorn in het oog van de “echte” carnavalsvierders. Het is ook moeilijk om je te bewegen in een wereld waar je niet bekend bent. Waarin je niet weet hoe de dingen werken en hoe je jezelf netjes moet gedragen. Waar je de taal niet spreekt.
Datzelfde kun je natuurlijk zeggen over de digitale wereld. Als je niet weet hoe die werkt, hoe je daarmee om moet gaan en je de taal niet spreekt , wordt het een lastig verhaal.
Het zou dan ook goed zijn als omgaan met de digitale wereld je van jongs af aan met de paplepel wordt ingegoten. En dan bedoel ik zeer zeker niet dat we baby’s al met een tablet moeten leren omgaan, maar je kunt al wel beginnen met de mediaopvoeding. Doe dat bijvoorbeeld door het goede voorbeeld te geven (dat je kind je ook herkent zonder telefoon in je hand) en zo goed mogelijk de taalontwikkeling van je kind te ondersteunen. Dat geldt voor ouders, maar ook voor professionals.
Je doet toch niets met een computer?
Onlangs mocht ik in Dongen een mooi gezelschap van kindprofessionals toespreken bij de opening van De Nationale Voorleesdagen, georganiseerd door Theek 5. Tijdens deze presentatie gaf ik het volgende voorbeeld:
“Lees met kinderen een prentenboek. Kijk naar de afbeeldingen en vraag: wat doet die afbeelding met je? Welk gevoel krijg je ervan? Je zult merken dat een afbeelding heel verschillende reacties oproept. Dat benoemen, bespreken en bewust maken is een onderdeel van mediaopvoeding en dus digitale geletterdheid.”
Het voorbeeld zorgde voor verwarring in de zaal. Quote: “Dit is toch geen digitale geletterdheid, want je doet toch niets met een computer?” Een mooie uitspraak die ik graag met beide handen aanpak.
Digitale geletterdheid heeft te maken met computers en internet en algoritmes en al die andere technologische dingen. Maar het heeft vooral te maken met wat die technologie met jou doet en vice versa. Dat je de kennis, vaardigheden en attitudes opdoet om hier kritisch, bewust en actief mee om te gaan. Door het genoemde voorbeeld maak je kinderen bewust van hun emoties en kunnen ze daarna dus ook bewust, kritisch en actief kiezen welke actie ze ondernemen. Doorkijken of wegklikken? Meer van dit of nooit meer? Hoe reageer ik?
Net als met carnaval dus. Leren hoe het werkt, wat het met jou doet, hoe het hoort en leer de taal. Ut wor oe meej dun paplepel ingegoote! Veul leut! Alaaf!!!
Aan de slag!
Wil je ermee aan de slag? De Media Ukkie Dagen zijn een mooie aanleiding! Hulp nodig? Mail of bel me.
Oh! Voor ik het vergeet: kom je ook naar de eerste Inspiratie & Intervisie-bijeenkomst (voor bibliotheken)? Schrijf je snel in: I&I-bijeenkomst – Digitale Geletterdheid en de Bibliotheek | Cubiss
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe Digi-Dinsdag blogs? Meld je dan hier aan voor de maandelijkse mailing. Op Digi-Dinsdag verschijnt er ook een nieuwe Media-Questie: een korte mediawijze activiteit voor bovenbouw po/s(b)o en onderbouw v(s)o, die aansluit op de actualiteit. Heb je vragen over, suggesties of feedback op de blogs en de MediaQuesties? Neem gerust contact op met Barry Kuijpers, adviseur (digitale) geletterdheid.
Linkjes
- Zelf actief aan de slag met mediawijsheid? Cubiss maakt weer (terug van weggeweest!) elke maand een MediaQuestie: een korte activiteit om in je klas, thuis of bibliotheek in te zetten. Deze maand heeft de MediaQuestie het thema: Speldenprik!
Bekijk de MediaQuestie
- Recent onderzoek werpt aanvullend licht op de PISA resultaten: (digitale) oppervlakkigheid. “Het lezen op digitale devices niet bijdraagt aan diepgaand leesbegrip en ook niet aan de ontwikkeling van kennis en (meta)cognitieve vaardigheden.”
Bekijk het onderzoek
- Meta beperkt invloed sociale media op jeugd. “Er komen nieuwe maatregelen om de negatieve invloed van Instagram en Facebook op kinderen en jongeren te verminderen. Dat meldt moederbedrijf Meta.”
Lees het artikel in de Volkskrant
- Newcom: “Het grootste onderzoek van Nederland naar het gebruik van Social Media”. Met onder andere de opvallende conclusie dat X in de afgelopen periode meer dagelijkse gebruikers heeft gekregen.
Vraag het onderzoek aan
- “Veel mensen geloven desinformatie. Sociale media zijn dé plek om desinformatie te delen. Daar is weinig controle op de berichten en is het bereik groot. Verkeerde informatie wordt de wereld ingestuurd en gaat soms zelfs viral doordat veel mensen die informatie delen. Dit kan grote gevolgen hebben voor de samenleving en democratie. Hoe kunnen mediagebruikers weerbaarder gemaakt worden tegen desinformatie?” Bitescience dook in het onderzoek en zet de belangrijkste inzichten op een rij.
Lees meer
- “De populariteit van ‘Timhouthi Chalamet’, een jonge Jemeniet die op sociale media bericht over de kaping van een vrachtschip in de Rode Zee, laat zien hoe de scheidslijn tussen entertainment en realiteit vervaagt. Dat is niet zonder gevolgen.”