Digi-Dinsdag - #hierniet 

Elke tweede dinsdag van de maand is het Digi-Dinsdag bij Cubiss. Op die dag komt er een blog online over digitale geletterdheid met daarbij interessante links naar nieuws, kennis of mooie voorbeelden. Zo ben jij weer helemaal op de hoogte! 

Is er een beter moment om een blogreeks te starten rondom digitale geletterdheid dan midden in de Week van de Mediawijsheid? Volgens mij niet... Het thema van de Week van de Mediawijsheid is dit jaar #hierniet. Tijdens deze week wordt er extra aandacht besteed aan hoe we online met elkaar omgaan. Bovendien speelt er wel het een en ander in de wereld van de digitale technologie en digitale geletterdheid.   

De AI-revolutie 

Ten eerste: de AI-revolutie is in volle gang, bijna dagelijks komen er nieuwe tools en toepassingen bij.  Zo neemt AI een steeds prominentere rol in ons werk- en privéleven in. Een belangrijk onderdeel van digitale geletterdheid inmiddels. Toch, ChatGPT? 

ChatGPT: “Absoluut, de AI-revolutie transformeert snel ons dagelijks leven en werk. Digitale geletterdheid is cruciaal, met AI als integraal onderdeel. Het bevordert begrip en gebruik van AI-tools, essentieel voor professionele en persoonlijke groei in deze snel veranderende wereld.”  

Maar moeten we niet heel kritisch zijn op al die AI-tools? 

ChatGPT: “Zeker, kritische evaluatie van AI-tools is essentieel. Het waarborgt ethisch gebruik, voorkomt vooroordelen en stimuleert verantwoorde innovatie. Transparantie, regulering en voortdurende controle zijn nodig om negatieve impact te minimaliseren en het volledige potentieel van AI te benutten.”  

Bedankt voor dit fijne gesprek! 

ChatGPT: “Graag gedaan! Als je nog meer vragen hebt in de toekomst, aarzel dan niet om ze te stellen. Fijne dag!”  

Tot zover AI. Voor nu, want het wordt waarschijnlijk vervolgd... 

Stof tot nadenken 

Dan vervolgens de nieuwe kerndoelen. Al een tijdje in ontwikkeling bij SLO, maar we zijn inmiddels (bijna) toe aan de conceptdoelen. Op het SLO-congres over de actualisatie van kerndoelen werd onder andere gesproken over het loslaten van de bekende vierdeling Praktische ICT-vaardigheden; Digitale Informatievaardigheden, Mediawijsheid en Computational Thinking. Sterker nog, de term Computational thinking staat helemaal op de tocht en dreigt te worden vervangen door Programmeren. De reden? Het begrip zou “te veel verwarring” opleveren. Daar kan ik nog wel enigszins in mee, maar Computational thinking is niet gelijk aan programmeren. Programmeren is een onderdeel van, een manier om, maar niet gelijk aan.  

Hans Hoornstra (bedenker Columbus model en oprichter Instituut Digitale Intelligentie) schreef er op LinkedIn een kritisch blog over. 

Genoeg stof tot nadenken dus. 

Respect, love, compassion 

Niet alleen in de wereld van de digitale technologie en digitale geletterdheid gebeurt er op dit moment erg veel. In real life speelt er ook wel een en ander in de wereld (klein understatement...), wat online dan weer voor onrust zorgt. Waar ik zelf op dit moment de meeste behoefte aan heb en wat ik ook vooral onze jeugd en jongeren gun is nieuwswijsheid. De vaardigheid om kritisch, bewust en actief nieuws en beelden te beoordelen en verwerken. 

Voorbeeld? Een van de belangrijkste nieuwsbronnen voor jongeren is het account CestMocro met 1 miljoen volgers op Instagram. Zij delen op dit account op dit moment heel veel beelden uit Gaza. En de beelden zijn heftig. En in overvloed. Er wordt getwijfeld over de echtheid.  

Wat doet dat met jongeren? Kunnen ze die beelden verwerken? Kunnen ze bepalen welke belangen er op de achtergrond meespelen in dit ongelooflijk complexe onderwerp? Ik vind het zelf al moeilijk om hiermee om te gaan... De online onrust voel je in de klas, thuis, op een verjaardag en ga zo maar door. De on- en offlinewereld zijn vervlochten met elkaar. 

Wat kunnen we doen om jongeren nieuwswijs te maken? Kennis is de eerste stap naar begrip. Het is belangrijk om kennis te delen en te duiden. Die kennis kun je vinden in de bibliotheek. Ook online is kennis te vinden,niet te verwarren met informatie, “informatie is overal, kennis is schaars”. Remco Pijpers (Kennisnet) maakte een mooie LinkedIn post met tips voor onderwijs, kinderen en jongeren en ook het Nederlands Jeugd Instituut biedt in een artikel kennis, hulp en ideeën.   

Want die (online) onrust willen we #hierniet (en ook #daarniet).  

Terwijl ik dit schrijf hoor ik op de radio: “Respect, love, compassion” (God is a dj-Faithless) en ik denk: “Ja, daar hebben we behoefte aan.”  

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe Digi-Dinsdag blogs? Meld je dan hier aan voor de maandelijkse mailing. Op Digi-Dinsdag verschijnt er ook een nieuwe Media-Questie: een korte mediawijze activiteit voor bovenbouw PO/S(B)O en onderbouw V(S)O, die aansluit op de actualiteit. Heb je vragen over, suggesties of feedback op de blogs en de MediaQuesties? Neem gerust contact op met Barry Kuijpers, adviseur (digitale) geletterdheid. 

• “Wat zegt wetenschappelijk onderzoek over de invloed van digitalisering op kinderen en kinderrechten? Wat kunnen politici, beleidsmakers, bestuurders en andere belanghebbenden ermee? En hoe kunnen de rechten en belangen van het kind uiteindelijk het beste worden geborgd? Samen met de Universiteit Leiden en Kennisnet wordt een achtdelige essayreeks gepubliceerd om de kennis over kinderrechten in de digitale wereld in Nederland te vergroten."
  
  Bekijk de essayreeks

• Nieuw onderzoek: Ruim 8 miljoen volwassen Nederlanders zijn niet voldoende mediawijs. “Hoewel het iets beter gesteld is met de mediawijsheid van Nederlanders dan vijf jaar geleden, wordt deze ontwikkeling ingehaald door de razendsnelle manier waarop media en technologie zich ontwikkelen. Het is dan ook van levensbelang dat het netwerk zich hard blijft maken voor een Nederland waarin iedereen mediawijs is, of bezig is dat te worden, betoogt Mary Berkhout-Nio (programmadirecteur van Netwerk Mediawijsheid).”
   
  Bekijk het onderzoek