Het balletje ‘mediawijsheid’ rolt

Media en nieuwe technologieën. Kinderen krijgen er in de maatschappij hoe dan ook mee te maken. En dus is het belangrijk om daar in het primair onderwijs aandacht aan te besteden, vindt Jeroen Vrijnsen. De leerkracht van groep 8 op de St. Willibrordus in Deurne is geschoold als mediacoach en traint intern zijn collega’s bij de Stichting Prodas om mediawijs te worden.

Als leerkracht in de bovenbouw en mijn rol als ICT’er, ontwikkelde ik als vanzelf interesse in mediawijsheid. Ik ben van de gadgets, houd me bezig met (sociale) media, nieuwe tools en toepassingen. Ik probeer het graag uit. Vanuit mijn persoonlijke interesse heb ik de korte NAMM-opleiding Social Media Professional gevolgd en ben ik opgeleid tot mediacoach. Omdat ik zag hoe belangrijk het is om mediawijsheid op de kaart te zetten in onderwijsland.

Vragen over media(gebruik)

Het balletje mediawijsheid is duidelijk gaan rollen in Nederland, de urgentie wordt inmiddels op steeds meer plekken – ook binnen het onderwijs – gezien. Ik merk dat collega’s en ouders vragen hebben over media en mediagebruik. Ze lopen tegen dingen aan: vragen zich af welke regels er zijn, waar ze grenzen moeten stellen en hoe ze leerlingen wijs leren omgaan met media. Vanuit mijn rol als mediacoach heb ik daarom op mijn eigen school St. Willibrordus een aantal informatieavonden voor ouders georganiseerd. Met succes.

Meegaan met de tijd

Het heeft niet lang geduurd totdat vanuit Stichting Prodas de vraag kwam om ook voor leerkrachten een training omtrent mediawijsheid te organiseren. Ik ben er voorstander van dat iemand op school de expertise op dit vlak heeft, maar ik geloof niet dat mediawijsheid een vak op zich is. Het moet juist in elk vak terug komen; een wereld zonder media kunnen we ons immers niet meer voorstellen. Dat betekent dat leerkrachten zelf mediawijs moeten zijn om leerlingen er wegwijs in te maken. Het is een kwestie van meegaan met de tijd. En hoewel kinderen snel knopvaardig zijn, betekent dat niet dat ze er goed en wijs mee omgaan. Wij leren ze dat. Daarbij hoeven leraren de wijsheid niet in pacht te hebben, maar wij zijn wel degenen die de kinderen er in begeleiden.

Aansluiten bij belevingswereld

Die begeleiding is pas optimaal, als je jezelf bewust bent van de invloed van media. Pas dan kun je er kritisch mee omgaan en kun je dit bewustzijn bij je leerlingen creëren. Dat betekent ook dat je media bewust en actief gaat inzetten in de groep, dat je technologieën bij de les betrekt, de actualiteit bespreekt en op die manier beter aansluit op de belevingswereld van de kinderen. Zo leren ze dat het niet alleen gaat om de knopjes, maar worden ze zich ook bewust van de gevolgen van hun mediagebruik.

Online training: blended learning

De training voor collega’s heb ik nu twee keer gegeven aan zo’n twintig leerkrachten binnen Prodas. Vanwege het enorme aanbod aan trainingen, cursussen en specialisaties en de investering die het kost in tijd en vervanging, liep het animo terug. Daarom zijn we gestart met een pilot. Samen met PIEX, een platform dat expertise binnen het onderwijs beschikbaar maakt, heb ik er een online training van gemaakt. Het is bedoeld als opstapje naar een mediawijze leerkracht. We hebben gekozen voor een blended learning. Naast online lessen aan de hand van de competenties die nodig zijn om actief en bewust deel te nemen aan de mediasamenleving, is er ook een fysieke bijeenkomst zodat er ruimte is om het onderwerp met elkaar te bespreken. De training staat nu online en gaat van start zodra er voldoende aanmeldingen zijn om de fysieke bijeenkomst te kunnen plannen.

Ontdeklab

Ondertussen laat ik mijn Prodas-collega’s ook kennismaken met onderwijsinnovaties in het Ontdeklab op onze school in Deurne. Samen met onder andere mediawijsheid-expert en projectleider van het Ontdeklab Tessa van Zadelhoff zoek ik naar manieren om het 21e eeuwse leren te verrijken. Doel is om leerkrachten te enthousiasmeren over bijvoorbeeld ICT-middelen, virtual reality of maakonderwijs door te laten zien hoe je het in de klas in kan zetten. Met onze leenkisten met thema’s als programmeren of duurzaamheid helpen we leerkrachten vooruit. De reden is even simpel als noodzakelijk: kinderen hebben in de maatschappij te maken met media en technologie. Het móet dus een rol hebben in het onderwijs.

Jeroen Vrijnsen is leerkracht, gecertificeerd mediacoach en verbonden aan het Ontdeklab van Stichting Prodas. De stichting bestaat uit 24 basisscholen in de gemeenten Deurne, Asten en Someren