Hoger bereik

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk Brabanders gebruik (kunnen) maken van het aanbod van de bibliotheken en taalhuizen? Hoe bereiken we vooral de doelgroep NT1, en ook NT2? 

Lees hier de publicatie waarin we de belangrijkste onderzoeksresultaten, modellen, strategieën, best practices, initiatieven en activiteiten overzichtelijk voor je op een rij hebben gezet. 

Op deze pagina vind je alle informatie rondom hoger bereik:  

  • Dossiers en instrumenten 
  • Informatie over persona’s 
  • Activiteiten  
  • Inspiratie: goede voorbeelden en camouflage-activiteiten. 

Deze pagina wordt voortdurend bijgewerkt. Heb jij een aanvulling? Geef het aan ons door via Marit Leendertse, m.leendertse@cubiss.nl.

Voor overige vragen kunnen Limburgse bibliotheken terecht bij Ivette Sprooten. Brabantse bibliotheken kunnen contact opnemen met Yvonne van den Berg.

Dossiers en instrumenten

Er is al behoorlijk veel onderzoek gedaan naar thema's binnen hoger bereik. Hoe kun je laaggeletterden het beste bereiken? Wat zijn de cijfers per regio? En hoe is het voor een laaggeletterde om de taal te leren? Je kunt het allemaal vinden in onderstaande publicaties.

  • Webinar werk en taal
    Dit webinar is bedoeld voor teamleiders, HR-professionals, managers en directie. Het doel is om management en/of medewerkers bewust te maken van de noodzaak om de taal- (en digitale) vaardigheden van je personeel te verbeteren.
  • Publicatie camouflage leren 
    In deze publicatie staat het camouflage leren centraal wat je kunt inzetten om de taalvaardigheid van verschillende doelgroepen te vergroten. Je krijgt o.a. inzicht in hoe je de bestaande persona's kunt inzetten en voorbeelden uit de praktijk.
  • Verhalen van Taalambassadeurs
    Taalambassadeurs zijn ervaringsdeskundigen. Zij werken met laaggeletterden of waren zelf laaggeletterd en weten als geen ander hoe belangrijk taal is om mee te komen in de samenleving. Hun verhalen zijn gebundeld in een boekje. 
  • Verhalen van Nieuwe Brabanders
    Nieuwe Brabanders zijn op latere leeftijd naar Nederland gekomen. Hun bijzondere verhalen hebben we gebundeld in een boekje. Ook zijn er drie filmpjes opgenomen waarin tien Nieuwe Brabanders (statushouders en expats) de hoofdrol spelen. Met deze publicaties hopen we bewustzijn te creëren over de grote diversiteit binnen de groep Nieuwe Brabanders en over de impact die het heeft om op latere leeftijd naar Nederland te emigreren.
  • Ken uw doelgroep
    Er zijn diverse gegevens beschikbaar over kwetsbare groepen, denk hierbij aan burgers met onvoldoende basisvaardigheden. We hebben deze gegevens uit verschillende databronnen per gemeente op een rij gezet. 
  • Arbeidmarktregio's in beeld
    In deze rapportages staan burgers met onvoldoende taal-, digitale, gezondheids- en financiële vaardigheden centraal. Waar wonen ze? Hoe oud zijn ze? Hebben ze een opleiding genoten?  Voor elk van de vijf Brabantse arbeidsmarktregio’s is een rapportage gemaakt.
  • Strategiekit Hoger Bereik
    De strategiekit Hoger bereik, ontwikkeld door de KB, laat je springen in en openstaan voor een andere wereld: die van NT1. Durf een andere focus te kiezen dan vaardigheden opkrikken en vind nieuwe vormen van samenwerking om passend aanbod te ontwikkelen. Waag de sprong!
  • Stichting Lezen & Schrijven
    Stichting Lezen & Schrijven is dé organisatie die ervoor zorgt dat iedereen in Nederland kan lezen en schrijven.
  • Herkennen en doorverwijzen e-learning Lezen & Schrijven
    Wil je met een investering van 45 minuten het verschil maken? Met de e-learning Aanpak van laaggeletterdheid leer je hoe je laaggeletterde patiënten/cliënten kunt herkennen en motiveren tot taalscholing.
  • Movisie
    Movisie is hét landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken. 
  • Maurice de Greef
    Prof. Dr. Maurice de Greef is leerstoelhouder van de UNESCO Leerstoel Volwasseneneducatie aan de Vrije Universiteit Brussel en is gepromoveerd op onderzoek naar de impact van volwasseneneducatie. In samenwerking met Maastricht University heeft hij meer dan 120 onderzoeken betreffende de impact en succesfactoren van volwasseneneducatie in meer dan 150 gemeenten en 8 landen gerealiseerd. Daarnaast begeleidt hij op lokaal, regionaal en Europees niveau instellingen en gemeenten om educatieve, welzijns- en onderwijsdiensten voor kwetsbaren in de samenleving te verbeteren. 
    • Maurice de Greef neemt in dit artikel de gegevens uit het PIAAConderzoek als uitgangspunt en laat zijn licht schijnen over andere cijfers.
    • Maurice de Greef onderzocht wat de impact is van vier Laaggeletterdheid projecten: de BoekStartcoach, het mobiele DigiTaalhuis, de proeftuin Leesoffensief en de ondersteuning bij het patiëntenportaal van een ziekenhuis.

Persona's 

Een persona is een karakterisering van een bepaald type gebruiker. Deze kan je helpen met de doelgroep en hun drijfveren te begrijpen, waardoor je gerichter kunt werken. Door verschillende bedrijven zijn er een aantal persona's ontwikkeld.

  • Lost lemon persona’s 
    Lost Lemon is een organisatie die zich bezighoudt met maatschappelijke problemen, onder andere laaggeletterdheid. Hierbij hebben ze vijf verschillende persona's ontwikkeld, die zich bewegen over de assen 'het ligt bij mij' vs 'het ligt buiten mij' en 'accepterend' vs 'ontkennend'. Hier is ook een webinar over geweest. 
  • KLASSE!
    KLASSE! is een programma om laaggeletterde NT1’ers te vinden, te benaderen en te werven. Hiervoor zijn verschillende materialen ontwikkeld die ingezet kunnen worden. KLASSE! beschrijft daarbij vier profielen. 
    Dit artikel van Marian Janssen-de Goede gaat in op de werving van Nederlandssprekende laaggeletterden. 
  • Jongeren zonder startkwalificaties 
    Jongeren zonder startkwalificaties kunnen een goede doelgroep zijn voor bibliotheken en Taalhuizen. Al hun verhalen zijn heel divers. In samenwerking met T.O.M. Den Bosch heeft Cubiss drie persona's ontwikkeld voor de doelgroep. 
  • Landelijke jongeren persona’s 
    In opdracht van het Ministerie van SZW heeft Movisie 16 persona's voor jongeren ontwikkeld. Zo kunnen organisaties beter begrijpen wat jongeren bezighoudt en hoe hun leefwereld eruit ziet. 

Activiteiten

Cubiss heeft verschillende activiteiten ontwikkeld waarmee jij laaggeletterden kan helpen, het bewustzijn rondom laaggeletterdheid kan vergroten of de impact van het Taalhuis kan laten zien.

  • DigiTaalexpeditie 
    Hoe creëer je bewustzijn bij mensen over de problematiek van laaggeletterdheid? Door het zelf te ervaren. De DigiTaalexpeditie is gemaakt om iedereen te laten ervaren hoe een dag in elkaar steekt als je minder taalvaardig bent. Dagelijkse taken zijn ineens heel ingewikkeld. De spelers van de DigiTaalexpeditie krijgen door middel van puzzels in een escaperoom setting op een speelse manier te maken met de problematiek waar een laaggeletterde elke dag mee worstelt. Zo ontdekt de speler de kracht van taal. 
  • Talas 
    Voor een Taalhuis kan het lastig zijn om hun impact aan te tonen. Het is namelijk meer dan simpelweg deelnemers tellen. Met Talas wordt de wereld van de taalleerder visueel in kaart gebracht. Talas is laagdrempelig in gebruik, maar vooral ook leuk om samen te spelen. Het is een toegankelijke manier om verhalen te vangen en om de ontwikkeling van het individu aan te tonen. 
  • Stem je mee!  
    Hoe informeer je als gemeente je inwoners op een heldere manier over verkiezingen en hoe betrek je mensen die niet makkelijk lezen en schrijven? Stem je mee! is een informatieve en luchtige aanpak om de gemeenteraadsverkiezingen onder de aandacht te brengen bij mensen die niet zo makkelijk lezen en schrijven. 

Inspiratie

Op het gebied van hoger bereik zijn al vele initiatieven bedacht, en je hoeft echt niet elke keer opnieuw het wiel uit te vinden. Laat je inspireren door de artikelen hieronder.

  • Het verhaal van de bibliotheek
    De bibliotheek is veel meer dan alleen haar uitleenfunctie. Om de wereld daarvan te doordringen is het belangrijk 'het verhaal van de bibliotheek' te blijven vertellen. Daarom hebben we een aantal storytelling publicaties uitgebracht. 
  • Toer de bieb Limburg
    Op initiatief van Cubiss brachten taalambassadeurs (voormalig laaggeletterden) een bezoek aan Limburgse bibliotheken. Om de bibliotheken te helpen nog toegankelijker te zijn voor deze doelgroep. 
  • Nieuwe Brabanders 
    Kun je door en tijdens vrijetijdsbesteding de taal leren? Ja! In deze publicatie vind je een aantal Brabantse initiatieven. Denk aan tuinieren, musiceren en handwerken. De nadruk ligt op de activiteit. Tegelijkertijd wordt er een hoop met de taal geoefend.
  • Stamtafel Hoger Bereik 
    Tijdens deze Stamtafel werden aansprekende voorbeelden gedeeld zoals Uur van de buurt van SCHUNCK en de Campagne Lees Smakelijk van BiblioPlus. Ook zijn de resultaten van 'Toer de bieb' - het bezoek van zeven taalambassadeurs aan 20 Limburgse bibliotheekvestigingen - gedeeld en Bibliotheek Meerssen vertelde wat zij met hun verslag van Toer de bieb hebben gedaan.
  • Gezinsaanpak Schunck  
    SCHUNCK heeft samen met Peuteropvang Heerlen en Cubiss een traject rondom gezinsaanpak (*) uitgevoerd. We stellen Linda Wings, coördinator taal- en leesbevordering bij SCHUNCK Bibliotheek, enkele vragen hierover.  
  • De liedjeskast
    De Liedjeskast bestaat uit vijftien liedjes. Ieder liedje behandelt één Nederlandse taalregel. De liedjes worden gezongen door vijftien topartiesten. Zo zing je over klinkers, de tegenwoordige tijd, ’t Fokschaap, de f en de v, de s en de z. En leer je taalregels makkelijk onthouden en verbeter je op een vrolijke manier je Nederlands.
  • Urban activiteiten 
    Cubiss, Surplus en Bibliotheek Nieuwe Veste zochten samenwerking in de vorm van een serie Spoken Word workshops voor het meidenwerk in Breda Zuidwest. De meiden hebben workshops gevolgd van Spoken Word Artist Carmen Verduyn en op die manier werkten zij aan taal én aan hun zelfvertrouwen. Bekijk hier het interview met een deelnemer.  
  • ABC day
    BOOTS heeft samen met Cubiss de ABCDay georganiseerd, een dag die helemaal draait om taal. Studenten van het ROC gingen aan de slag met een viertal workshops. De workshops waren o.a rappen, handlettering, boekenproeverij en een escaperoom spel.
  • Boek bij de boterham 
    Tineke Delfgou van Bibliotheek Landgraaf, Anja Frijns, beleidsmedewerker bij Relim en Ivette Sprooten, adviseur Laaggeletterdheid bij Cubiss, aan het woord rondom het project ‘Boek bij de Boterham.’ Een initiatief waarin laagtaalvaardige cliënten aan de slag gaan met een leeskring. Lees hier het interview! 
  • Bijeenkomst ‘Gezond eten hoeft niet duur te zijn’
    Cubiss organiseerde samen met De Domijnen en GGD Zuid Limburg in het kader van de kookboekenweek een workshop over gezond eten voor de medewerkers van Vixia. De Vixia-medewerkers gingen aan de slag met opdrachten over (on)gezonde voeding, gezondheidsrisico’s en slim boodschappen doen. Bekijk hier de opzet van de workshop. 
  • Workshop verdiepende gesprekken 
    SCHUNCK Bibliotheek in Heerlen deed mee aan de pilot ’Laaggeletterdheid signaleren en bespreekbaar maken’. Er werden workshops aangeboden aan professionals van de gemeente, zorg- en welzijnsinstellingen, uitkeringsinstanties, buurtopbouw en jobcoachen. Wil je weten hoe de workshop eruit zag en wat het effect was? Bekijk dan de pagina! 
  • MOP - mobiele ontmoetingsplek - vanuit Limburg  
    Wat leeft en speelt er in de buurt? Bij de Mobiele Ontmoetingsplek kun je met buurtbewoners kennis en informatie uitwisselen. Bij de MOP zijn leden van Sociaal Team Maastricht en het Veilige Buurten Team aanwezig. Zij verwijzen buurtbewoners door naar de juiste instantie of buurtactiviteit. Lees hier over de inzet van MOB door bibliotheken.
  • Wie dit leest wil leren 
    Een Limburgs initiatief om burgers te helpen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen of computeren. Via wieditleest.com kunnen burgers zich aanmelden bij een lokale bibliotheek.
  • Wie dit leest kan helpen
    Doe de quickscan en krijg in 3 minuten inzicht in het taal- en digitale niveau van jouw medewerkers.
  • Steffie 
    Steffie is een website voor laaggeletterden. In begrijpelijke taal legt Steffie uit over bijvoorbeeld DigiD, de OV-chipkaart of een bezoek aan de huisarts. Er zijn ontzettend veel verschillende onderwerpen. 
  • Huh? Wat bedoelt u?
    Iedereen begrijpt wel eens iets niet. Dat is niet erg. Maar hoe help je dan eenvoudig? Huh? Wat bedoelt u? is er voor organisaties die echt werk willen maken van vereenvoudiging. Sluit aan en doe mee.