Nieuw in Brabant, en dan?
Asia Pelka aan het woord
Hoe is het om als niet-Nederlander naar Brabant te verhuizen? Waar loop je in het dagelijks leven tegenaan?
Het projectteam Versterken Taalvaardigheid zet zich in opdracht van de provincie Brabant in om taalvaardigheid in Brabant te bevorderen. Het project kreeg daarbij drie extra aandachtsgebieden van de provincie, waaronder 'Nieuwe Brabanders'. Nieuwe Brabanders zijn niet in Nederland geboren, ze zijn hier op latere leeftijd gekomen. Ze zijn hier om verschillende redenen, het gaat om expats, vluchtelingen, arbeidsmigranten en statushouders. Als je niet in Brabant geboren bent en je wilt wel deel uitmaken van de samenleving, hoe doe je dat? Waar loop je tegenaan?
We hebben enkele mensen geinterviewd. De komende weken publiceren we een portret.
‘Eerst was Engels voldoende, maar later niet meer’
20 juli 2008. De datum dat Asia Pelka (35) vanuit Polen naar Nederland kwam. Ze weet het nog precies. Op die dag leerde ze haar man Damian kennen. Voor hem bleef ze langer en gaf uiteindelijk alles op wat ze had in Polen. Samen kregen ze een kind, werkten hard en leerden Nederlands. Voor hun kind en omdat het veel praktischer is. “Nederlands leren was gewoon nodig.”
Asia was afgestudeerd in psychologie en journalistiek, had een vriend en zou na de zomer beginnen als docent op de universiteit. Haar toekomst zag er rooskleurig uit toen ze besloot twee maanden naar Nederland te gaan voor een goedbetaalde vakantiebaan. Met tien anderen verbleef ze in een mooi huis in Den Dungen. “Ik kwam binnen, zag Damian en wist meteen: hij is het.” Dat was ingewikkeld, maar Asia regelde verlof op de universiteit om Damian voor zich te kunnen winnen.
Na een tijdje kregen ze een relatie. Niet lang daarna raakte Asia zwanger en in september 2009 werd hun zoon Tim geboren. Na zijn geboorte wilden ze terug naar Polen maar moesten door financiële omstandigheden in Nederland blijven. “Dat was moeilijk, in een vreemd land met een kind. Ik snapte niets van beschuit met muisjes, we kenden niemand, moesten verhuizen naar een groter huis en van alles regelen.” Voor Tim, en later zoon Stan en dochter Maja wilden ze Nederlands leren. Praktische redenen speelden ook mee. “Eerst was Engels voldoende, maar later niet meer. Een brief vertalen kostte ons vijftig euro en je hebt niets aan Engels bij het keuzemenu van de Belastingdienst. Ik heb de gemeente duizend keer gebeld voor een cursus Nederlands. Uiteindelijk konden we die krijgen.”
Nederlands praten viel nog niet mee omdat mensen snel overschakelen op Engels. Asia heeft soms echt moeten afdwingen iets in het Nederlands te kunnen zeggen. Sinds 2014 heeft ze verschillende functies gehad binnen uitzendorganisaties en inmiddels is ze intercedent voor Poolse medewerkers. “Handig dat Pools mijn moedertaal is. We hebben onze kinderen tweetalig opgevoed en proberen ze Poolse normen en waarden mee te geven, zoals respect voor autoriteit en hiërarchie. Soms heb ik heimwee, maar ik weet dat het gaat om het Polen van tien jaar terug. Wellicht gaan we terug als we met pensioen zijn maar dat duurt nog 32 jaar. Dan is Polen waarschijnlijk nog heel anders.”
Tekst: Tefke van Dijk
Fotografie: Vincent Mol
