Datum

Participatieverklaring vanaf 1 oktober 2017 verplicht voor nieuwkomers

Vorige week stemde de Eerste Kamer in met het voorstel van demissionair minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om de Wet Inburgering te wijzigen. Door de wetswijziging zijn nieuwkomers (asielzoekers en migranten) vanaf 1 oktober verplicht om een participatieverklaringstraject te volgen*.

Het doel van het participatieverklaringstraject is het belang van integratie in de Nederlandse samenleving te benadrukken onder asielgerechtigden en overige inburgeringsplichtige nieuwkomers. In het traject komen basisprincipes van de Nederlandse samenleving aan bod, te weten vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie.

Het participatieverklaringstraject

Het participatieverklaringstraject bestaat uit minimaal één workshop met een inleiding in de Nederlandse kernwaarden en wordt afgesloten met het ondertekenen van een verklaring (lees de participatieverklaring hier). Demissionair minister Asscher legt uit: ‘Met de participatieverklaring maken nieuwkomers kennis met de ononderhandelbare rechten en plichten en de fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving. Voor ons zijn deze spelregels vanzelfsprekend, voor nieuwkomers vaak niet. Het is daarom belangrijk dat we hier vanaf de eerste dag heel duidelijk over zijn.’

Maatschappelijke begeleiding voor asielmigranten

In de Wet Inburgering is ook vastgelegd dat gemeenten asielmigranten maatschappelijke begeleiding aanbieden. Daarmee worden deze migranten wegwijs gemaakt in hun woonplaats en krijgen ze hulp bij de start van de inburgering. Gemeenten hebben de ruimte om deze maatschappelijke begeleiding deels zelf in te vullen of wat in de praktijk vaak gebeurt: zelf te bepalen aan welke partner ze dit uitbesteden.  Zo heeft de gemeente regie op de start van de inburgering van lokale nieuwkomers. Het budget voor gemeenten is eerder al verhoogd van 1000 euro naar 2370 euro per asielmigrant.

Bibliotheken en inburgering

De wijziging van de Wet Inburgering biedt kansen aan bibliotheken die graag hun dienstverlening willen uitbreiden. Zij kunnen bijvoorbeeld met de gemeente om de tafel gaan over de uitvoering van het participatieverklaringstraject. Overigens hoeft de bibliotheek in dat geval niet zelf het wiel uit te vinden; ProDemos heeft in opdracht van het ministerie van SZW een workshop Participatieverklaring ontwikkeld. Het materiaal bestaat uit een handleiding voor begeleiders, werkvormen en digitaal lesmateriaal. De materialen zijn gratis beschikbaar via deze link.

Een bibliotheek die hier al mee aan de slag is gegaan, is Theek5. Zij hebben zich met het traject Nieuw in Nederland in de kijker gespeeld bij gemeente. Ze worden door de gemeente nu als logische partij gezien als het gaat om voorzieningen voor nieuwkomers en mogen nu invulling geven aan het participatieverklaringstraject. Een volgende stap is dat er een subsidie wordt aangevraagd door Theek5 en Cubiss voor een initiatief dat statushouders aan vrijwilligerswerk gaat helpen.

Voor bibliotheken die het traject niet zelf willen of kunnen verzorgen, is het goed om de overige mogelijkheden ook eens in kaart te brengen. Misschien kan de bibliotheek een ruimte ter beschikking stellen, zodat de bibliotheek alvast bekend terrein wordt bij de doelgroep. De partner die de workshop organiseert kan dan mooi gebruik maken van de boeken die in de bibliotheek aanwezig zijn. Of is het een idee om iedereen die het participatieverklaringstraject doorloopt een lidmaatschap van de bibliotheek cadeau te doen? Of om bijvoorbeeld 2 keer per jaar een kennismakingsfeest voor Nederlanders en nieuwkomers te organiseren?

Nieuwkomers vormen een doelgroep waar de bibliotheek veel meerwaarde aan kan bieden. Zonde om de kans op een kennismaking te laten schieten!

Lees ook het document De bibliotheek en integratie. Geschreven door de landelijke werkgroep Integratie, over de achtergronden van de dienstverlening aan vluchtelingen en statushouders. Wat is de rol van de gemeente bij inburgering, welke taalniveaus zijn er en wat zijn good practices in andere bibliotheken?

*Vooruitlopend op de wetswijziging wordt de participatieverklaring al wel aangeboden, vanaf oktober is het ondertekenen verplicht.

Naar overzicht Actueel en Blogs >>