Mediawijsheid in de klas  

Auteur:  Sophie Vijgen 

Dagelijks maken jongeren intensief gebruik van het internet. Informatie opzoeken, leuke filmpjes bekijken, een selfie op Insta posten en urenlang whatsappen of gamen met vrienden. Het internet voorziet anno 2019 in een basisbehoefte van jongeren, namelijk verbondenheid. Ze kunnen gewoon niet zonder. Maar dat jongeren 24/7 online zijn, wil nog niet zeggen dat ze ook mediawijs zijn. Om mbo-docenten te leren een mediawijs rolmodel te zijn voor hun studenten, gaf ik in het najaar van 2018 de cursus ‘Mediawijsheid in de klas’ op het Summa College in Eindhoven.  

Behoefte aan bijscholing 

In gesprekken met docenten merk je dat mediawijsheid voor velen een zeer belangrijk onderwerp is. Dagelijks worden ze in hun lessen geconfronteerd met de voor- en nadelen van media. Wel of geen smartphones in de klas? Hoe sluit je les aan bij de online leefwereld van studenten? En wat kan wel en niet als het gaat om online gedrag? Ook uit het onderzoek van de mediawijsheidmeter van Cubiss kwam het afgelopen jaar naar voren dat docenten behoefte hebben aan bijscholing op het gebied van mediawijsheid.  Zo gaven mbo-docenten van het Summa college aan dat ze mediawijsheid een (zeer) belangrijk onderwerp vinden, maar dat het hen vaak aan tijd en kennis ontbreekt om er in de les mee aan de slag te gaan.  

Blended learning 

Om te voorzien in deze behoefte aan bijscholing is de cursus ‘Mediawijsheid in de klas’ ontwikkeld. Deze cursus is gebaseerd op het boek #Mediawijsheid in de klas van Patrick Koning van het Koning Willem 1 college. In dit boek krijgen docenten hulp om mediawijsheid op een positief-kritische manier in hun vak- of beroepscontext te integreren. In 2016 heeft Cubiss samen met Patrick op basis van het boek een blended cursus ontwikkeld; een cursus die bestaat uit vier klassikale bijeenkomsten en vier online modules.  In het najaar van 2018 startte ik deze cursus op het Summa college met een groep van zes enthousiaste mbo-docenten. In deze basiscursus mediawijsheid leerden de deelnemers hoe je slim kunt zoeken via Google, op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen binnen je vakgebied, wat goede wachtwoorden zijn, wat je wel of niet, gevonden op het internet, mag gebruiken of hergebruiken in je lessen, hoe je veilig kunt internetten en hoe je je privacy op Facebook, Twitter, Instagram kunt bewaken.  

Leren van elkaar  

De groep bestond uit een gezelschap van docenten met uiteenlopende digitale kennis en ervaring. Alleen maar mooi als je het mij vraagt. Door al die verschillende perspectieven ontstonden er al in de eerste les interessante discussies over bijvoorbeeld online privacy, big data, nepnieuws, filterbubbles en wachtwoordmanagers. Maar ook in het gebruik van digitale middelen in de klas waren er grote verschillen binnen de groep. Waar de ene docent er ver weg van blijft, deelt de ander juist regelmatig eigengemaakte vlogs over de lesstof met zijn studenten: het principe van flipping the classroom. Het hoogtepunt van de blended learning was de laatste les. Als eindopdracht vertelde iedereen aan de hand van een zelfgekozen internetapplicatie (denk aan een digitale presentatie, poster, krant, animatie of strip), over de rol van internet in zijn of haar werk/privéleven. Wederom een mooi moment om te zien dat docenten door de cursus niet alleen hun kennis m.b.t. mediawijsheid hebben bijgespijkerd, maar ook nieuwe digitale tools hebben uitgeprobeerd en veel van elkaars ervaringen hebben geleerd. Kortom: een mooie eerste stap voor meer mediawijsheid in het mbo. Op naar de volgende!