Medewerkers leren 'herkennen en doorverwijzen'
Aan de slag met laaggeletterdheid
Medewerkers van D6 werkpleinen uit Moerdijk en Zorg voor Elkaar uit Breda volgden de afgelopen weken de workshop Herkennen en doorverwijzen. Ze kropen in de huid van een laaggeletterde, leerden hoe mensen hun beperkte taalvaardigheid verborgen houden en weten nu waar ze iemand die moeite heeft met lezen en schrijven naar kunnen doorverwijzen.
Aandacht nodig voor laaggeletterdheid, maar hoe?
Voor beide organisatie geldt dat zij al langer beseffen dat laaggeletterdheid aandacht verdient, maar er nog niet eerder aan toe kwamen om handen en voeten te geven aan een aanpak. De workshop Herkennen en doorverwijzen is een eerste stap om medewerkers en vrijwilligers alert te maken op de problematiek en praktische handvaten te geven die ze kunnen inzetten als ze laaggeletterdheid bij een cliënt vermoeden. Frans Dirks van Rode Kruis de Baronie vertelt: "In Breda is meer dan tien procent van alle 16-plussers laaggeletterd. De praktijk wijst uit dat veel professionals in onze sector slecht bekend zijn met laaggeletterdheid. Ze herkennen het niet of realiseren zich te weinig wat de gevolgen ervan zijn, ook voor de hulp- en zorgverlening. Daarom hebben we besloten 4 workshops voor onze medewerkers te organiseren."
J. Damen, participatiecoach bij gemeente Breda is één van de medewerkers die een workshop bijwoonde. Ze vertelt: "De meeste indruk maakte op ons de ervaringsdeskundige die zijn verhaal kwam doen. Hier werd iedereen toch wel stil van en het zet aan het denken over hoe wij het nu in de praktijk doen. Met al onze formulieren en brieven waarmee we de klanten bestoken. Een check om te kijken op welk niveau wij onze brieven opstellen, zou absoluut leerzaam zijn."
Helpen om het échte probleem op te lossen
De workshop Herkennen en doorverwijzen zorgt ervoor dat medewerkers alert zijn op de mogelijke taalproblemen van hun bezoekers. De Cubiss trainer licht toe: "Aan de buitenkant zie je natuurlijk niet of iemand laaggeletterd is, en de meeste mensen die moeite hebben met lezen en schrijven weten dit heel goed verborgen te houden. Ze gebruiken een smoesje zoals 'Ik ben mijn bril vergeten' of stoppen zelfs hun arm in een mitella om maar geen pen te hoeven gebruiken'." De deelnemers van de workshop leerden hoe ze kunnen herkennen dat iemand moeite heeft met lezen en schrijven, maar ook hoe ze iemand vervolgens kunnen benaderen om hem of haar door te verwijzen.
"Als je ziet dat iemand moeite heeft met een formulier, kun je hem natuurlijk helpen met invullen, vertelt de trainer, "maar nog veel mooier is het als je hem helpt zijn taalprobleem aan te pakken, zodat hij dat formulier een volgende keer wél zelf kan invullen". De schaamte die veel laaggeletterden kennen, is hierbij een belangrijk aandachtspunt en komt tijdens de workshop nadrukkelijk aan bod. Maar de cursisten krijgen ook informatie over de juiste plek om laaggeletterden naar door te verwijzen. In de meeste gevallen is dat een Taalhuis in de regio. Daar wordt nagegaan wat het huidige taalniveau is en welke opleidingsmogelijkheden het beste passen bij de persoon waar het om draait.
Ik begrijp de cliënt nu beter
Michelle van Groesen, maatschappelijk werker bij Zorg voor elkaar in Breda was aanwezig bij de workshop en vertelt: "De workshop herkennen en doorverwijzen heeft mij positief verrast. Laaggeletterdheid komt vaak voor binnen de doelgroep van het maatschappelijk werk. Toch wist ik er niet veel over. Laaggeletterdheid is lastig te herkennen en dat leidt soms tot onduidelijkheid en irritaties. Dankzij deze workshop ben ik tot inzichten gekomen. Een voorbeeld hiervan speelt zich af in een actuele casus:
Via whatsapp had ik contact met een cliënt in verband met zijn financiële situatie. Hij ontvangt dagelijks brieven van schuldeisers. Hij maakte altijd een foto van de brieven en stuurde dit via whatsapp naar mij door. Het contact via whatsapp verliep nogal moeizaam. Hij stuurde onduidelijke foto’s, maakte veel spelfouten en gaf geen duidelijk antwoord op mijn vragen. Het resultaat was een chaotische en verwarde cliënt en een maatschappelijk werker die er ook niets van snapte. Ik begreep niet waarom de communicatie zo lastig verliep. Cliënt zei immers dat hij alles begreep.
De workshop heeft mij doen inzien dat er waarschijnlijk sprake is van laaggeletterdheid. Uiteindelijk hebben we besloten om geen contact meer te hebben via whatsapp, maar dat we de binnengekomen post in een face-to-face gesprek behandelen. Ik begrijp de cliënt nu beter. Ik ben van plan om het onderwerp laaggeletterdheid onder de aandacht te brengen bij meneer."
