Blog
KunstkameradenYou! - Tilburg
Een taal leren door vrijwilligerswerk
Stel, je woont in Nederland, maar je spreekt de taal nauwelijks. Je kent de gebruiken en de mensen niet goed. Hoe fijn is het dan om, samenwerkend aan kunst, toch echt in contact te zijn met de ander?
Samen werken aan een expositie
Het project KunstkameradenYou! biedt deze mogelijkheid aan jonge vluchtelingen en jongeren met een migratie-achtergrond in Tilburg. Samen met lokale kunstenaars werken zij een aantal maanden tweewekelijks aan hun eigen kunstwerk. Het klapstuk: een expositie op het panoramadeck van het TextielMuseum in Tilburg[1].
De jongeren kunnen zich aanmelden via het Schakelcollege, Sterk Huis (crisisopvang) en de amv[2]-teams van het COA. Op het Schakelcollege is in alle klassen met een vlog en film, gemaakt door oud-deelnemers, een beeldende presentatie gegeven over het project.
Focus op ontsnappen aan realiteit
Aanmelden is niet alleen mogelijk voor talentvolle jongeren, maar ook voor jongeren die niet bijzonder kunstzinnig of creatief zijn. Het gaat er niet om wie het mooiste kunstwerk maakt, het gaat erom dat de jongeren kunnen ontsnappen aan de realiteit van alledag door creatief bezig te zijn of juist op deze manier hun ervaringen in kunst kunnen verwerken. Hun alledaagse praktijk wordt namelijk vaak getekend door de moeilijkheden die het integreren in een nieuw land met zich meebrengt.
Foto van Margo Remie
Persoonlijke ontwikkeling en zelfvertrouwen
Naast ontspanning levert KunstkameradenYou! zelfvertrouwen op. De jongeren zijn trots op hun werk dat geëxposeerd wordt, waar media-aandacht voor is en waar mensen naar komen kijken. Het zorgt ervoor dat ze een persoonlijke ontwikkeling doormaken. Maar het levert ook ‘taalwinst’ op. Hier ligt bij het project overigens niet de nadruk op. Het is fijn als de jongeren hun taalniveau verbeteren, maar vanuit het project wordt dat niet nagestreefd als vooraf geformuleerd doel. Zoals gezegd: het gaat erom jongeren iets ontspannends te laten doen dat iets moois oplevert en waar ze blij en trots van worden.
Jongeren durven te experimenteren met Nederlandse taal
Toch ziet projectleider Margo Remie dat de taalvaardigheid van de jongeren zich gaandeweg verbetert. De jongeren werken samen met de Tilburgse kunstenaars in een veilige setting waarin veel kan en mag. Dat draagt ertoe bij dat de jongeren durven te experimenteren met de Nederlandse taal. Margo Remie: “Op het moment dat je een passie deelt, in dit geval kunst maken, gaat het communiceren makkelijker.” Daarnaast hebben de jongeren er belang bij om de taal op te pikken. Het is handig als je kunt vragen aan de ander of je de hamer even mag.
De taalwinst is soms bescheiden, soms groot: sommige jongeren zijn nu zelfs betrokken bij de rondleidingen in het Textielmuseum en bij de presentaties!
Op het moment dat je een passie deelt, in dit geval kunst maken, gaat het communiceren makkelijker.
KunstkameradenYou!
De basis voor KunstkameradenYou! werd al in 2011 in Breda gelegd door Stichting De Cultuurkantine en heette in die vorm ‘Kunstkameraden Dossier 2.0’. In deze pilot werkten tien jongeren uit de jeugdzorg samen met Bredase kunstenaars.
Inmiddels zijn we jaren en vele edities verder en is het project gegroeid en veranderd. Zo is het in 2013 uitgerold naar Tilburg en is de doelgroep veranderd. Met de komst van een noodopvang voor vluchtelingen in Tilburg, is in 2016 het jeugdzorgproject gecombineerd met een pilot voor een tweetal jonge vluchtelingen. Vervolgens is er in samenwerking met het COA een editie speciaal voor jongeren uit de noodopvang georganiseerd, waar het project deel uitmaakte van een ketenaanpak van de Gemeente Tilburg.
Foto van Margo Remie
Ook is er in de opzet een en ander veranderd. In eerdere edities werkten de kunstenaar en de jongere samen als duo van Kunstkameraden in het atelier van de kunstenaar. Het project KunstkameradenYou! heeft een groot atelier naast het Textielmuseum waar alle jongeren werken en daarbij ondersteund worden door twee atelierkunstenaars, die een aantal weken achter elkaar om de zaterdag een andere gastkunstenaar ontvangen. Door deze workshops komen de jongeren in aanraking met verschillende kunstdisciplines en technieken voordat ze kiezen met welke kunstvorm ze zelf aan de slag willen.
De workshopperiode wordt afgesloten met een rondleiding door het Textielmuseum, waarbij de jongeren nog meer inspiratie op kunnen doen voor hun eindwerkstuk en ze het panoramadeck zien waar ze later zullen exposeren. Na die rondleiding hebben de jongeren nog drie maanden de tijd om hun kunstwerk te maken. Zowel de atelierkunstenaars als de gastkunstenaars blijven in die periode betrokken.
Er wordt intussen hard gewerkt in verschillende disciplines. De jongeren zijn aan het tekenen en schilderen, ze ontwerpen een jurk, borduren, maken een mobile en draaien hout. "Wij hopen al dit moois spoedig alsnog te kunnen exposeren. U bent van harte welkom!", aldus contactpersoon Margo Remie.
contactpersoon Margo Remie: margoremie@cultuurkantine.nl
Voetnoten:
- [1] Deze was gepland voor 16 mei dit jaar, maar vanwege de coronacrisis zijn het museum en het atelier voorlopig gesloten en kan de expositie niet doorgaan.
- [2] Alleenstaande minderjarige vluchtelingen.
De voorbeelden in deze reeks worden binnenkort gebundeld in een boekje, samen met de portretten ‘Nieuw in Brabant’. Ken je ook een activiteit die we echt uit moeten lichten? Neem contact op met Nieke Geschiere via n.geschiere@cubiss.nl.
