Gastles over lezen, voorlezen en laaggeletterdheid

De afgelopen weken gaf ik drie keer een gastles bij het Koning Willem I College in Den Bosch. Een groep tweedejaars studenten van de opleiding Maatschappelijke zorg boeien met informatie over taal en laaggeletterdheid. Spannend! Maar wat was het leuk!

We hebben heel openhartig gesproken over hoe makkelijk of moeilijk lezen en schrijven is. Schrijven de studenten liever een verslag of lichten ze hun stage liever mondeling toe? En hoeveel procent van de woorden van een tekst moet je kunnen lezen om de tekst goed te snappen? 40%? 60%?
Zeker 90% bleek toen we een testje deden met een fragment uit Pluk van de Petteflet. 

We bekeken een filmpje van een ex-laaggeletterde en waren onder de indruk van zijn verhaal. We hadden het over de schaamte en hoeveel impact laaggeletterdheid kan hebben op een leven. Wat op mij het meeste indruk maakte was het meisje dat haar vinger opstak en zei: "Ik denk dat mijn vriend laaggeletterd is, wat moet ik nu doen?" Samen bedachten we wat zij kan doen om hem te helpen. 

Het laatste deel van de les ging over taalontwikkeling bij kinderen. Hoe bijzonder is het dat een baby, die niet kan praten, als vierjarige al zo lekker kan babbelen? 
Om duidelijk te maken waarom voorlezen belangrijk is, las ik twee bladzijdes voor uit De dikke van Boer Boris (Ted van Lieshout).  De studenten hebben geturfd hoeveel woorden ze hoorden die je in dagelijkse gesprekjes met kinderen niet snel zult gebruiken. Zo werd het inzichtelijk dat voorlezen onder andere heel belangrijk is, omdat je dan werkt aan een rijke woordenschat. Want woorden als akker, wonder, stoven, smoren, rauw en welkomstfeestje zul je anders niet zo snel gebruiken als je tegen een peuter praat. 

Aan het einde van de les gingen de studenten aan de slag met prentenboeken. 

"O, De mooiste vis van de zee! Die ken ik nog van vroeger, dat was mijn lievelingsboek!"

We hebben samen prentenboeken bekeken en besproken wat kinderen daar van leren. En hoe kun je voortborduren op een boek? Welke vragen kun je een kind stellen na het lezen van een boek over emoties? En ken je misschien een liedje dat bij het thema hoort? Kun je een knutselwerkje bedenken dat aansluit bij het boek? Of een uitje? 

Tot slot, vroeg ik de studenten een evaluatieformier in te vullen. Benoem 2 dingen die je zeker gaat onhouden. Een kleine greep uit de antwoorden:

• dat lezen heel belangrijk is voor de ontwikkeling
• dat voorlezen heel belangrijk is voor de ontwikkeling
• dat je wel iets kunt doen tegen laaggeletterdheid of een taalachterstand
• dat lezen cruciaal is
• dat ik vaker moet lezen
• dat ik met kinderen veel boeken ga lezen - op een leuke manier
• over het gebruik van boekjes
• dat veel praten goed is kinderen
• dat er veel mensen zijn die niet goed kunnen lezen en schrijven
• lees voor en vraag door
• dat mensen zich schamen voor laaggeletterdheid
   

Mooie opbrengst toch?