Jeugd en jongeren taalsterker
Wat is het effect van een taalachterstand op iemands leven? En hoe kun je dat zo vroeg mogelijk voorkomen? Hoe zorg je ervoor dat kinderen al op jonge leeftijd met taal in aanraking komen? Wat spreekt kinderen aan? De antwoorden op deze vragen en nog veel meer lees je hieronder.
Aanbod
Gezinsaanpak
Vaak wordt laaggeletterdheid van generatie op generatie doorgegeven. Als ouders moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen, krijgen hun kinderen dit dus vaak ook. Daarom is het belangrijk om laaggeletterdheid bij het hele gezin aan te pakken.
Ouders krijgen ondersteuning bij het stimuleren van de taalontwikkeling van hun kind(eren) én ze gaan aan de slag met hun eigen basisvaardigheden. Het doel? Het doorbreken van de cyclus van laaggeletterdheid.
Pedagogische taaloppas
Langs gaan bij een Taalhuis om beter Nederlands te leren spreken is lastig als je ook aan het zorgen bent voor je kinderen. Uit een inventarisatie van Cubiss over het aanbieden van taalles in combinatie met opvang voor kinderen blijkt dat dit herkenbaar is voor vele taalhuiscoördinatoren in Brabant. Er zijn veel reacties binnengekomen.
In een document delen we onze bevindingen. We zetten uiteen welke keuzes er gemaakt moeten worden als organisaties (taal)opvang willen bieden voor kinderen van taalleerders.
Onderzoek en publicaties
Publicatie jongeren zonder startkwalificatie
In deze publicatie schetsen we een beeld van jongeren zonder startkwalificatie. Welke jongeren bedoelen we dan precies? Welke regels gelden voor hen en waar kunnen ze terecht? Om hoeveel jongeren gaat het in heel Nederland? En specifiek in Noord-Brabant? Naast feitelijke informatie vind je in deze publicatie ook 3 fictieve portretten die een beeld geven van de diverse groep waar we het over hebben. Tot slot gaan we in op de vraag of bibliotheken en taalhuizen een rol kunnen spelen bij het terugdringen van het aantal jongeren zonder startkwalificatie.
Onderzoek naar kansrijke buitenschoolse taalactiviteiten voor jongeren
Sinds januari 2017 zijn taalzwakke jongeren een extra aandachtsgebied voor Cubiss. Uit een verkenning in de eerste maanden van het jaar bleek dat er erg weinig bekend was over deze doelgroep en succesvolle activiteiten om hun taalvaardigheid te verbeteren. Daarom heeft Youngworks (bureau voor jongerenmarketing, communicatie en onderzoek) onderzoek gedaan voor Cubiss om inzicht te krijgen in kansrijke buitenschoolse (taal)activiteiten voor deze doelgroep. Het onderzoek geeft inzicht in een viertal type jongeren die van elkaar verschillen in behoefte en motivatie om deel te nemen aan taalactiviteiten
Initiatieven
Studenten gaan aan de slag met laaggeletterdheid
Neem een twintigtal studenten vanuit verschillende opleidingen en uit verschillende landen van Europa, leg ze een uitdagend vraagstuk voor en kijk eens wat er gebeurt in twee weken tijd. Dat was zo’n beetje de insteek die Cubiss had toen zij met de minor van Avans Innovative Studio in zee ging. Het vraagstuk: ‘Hoe doorbreek je de cyclus van laaggeletterdheid?’.
Leesacties via IMC Weekendschool
Op de Weekendschool ontmoeten jongeren, in de leeftijd van 10 tot 14 jaar, iedere zondag bevlogen professionals die iets komen vertellen over hun beroep. Op deze manier maken de jongeren kennis met verschillende vakgebieden.
Cubiss heeft binnen verschillende thema’s lijstjes ontwikkeld met tips om te lezen, kijken of zoeken op het web. De Weekendschool heeft van elk boek op de lijst een exemplaar ontvangen. Zo maken we de drempel om te gaan lezen zo laag mogelijk.
Samenwerking jongerenwerk en bibliotheek in Veghel
Voor jongeren die naar jongerencentrum De Kluis in Veghel komen, is voortaan een ruime selectie boeken beschikbaar om thuis of in De Kluis te lezen. "Zo brengen we passende titels dicht bij de groep die we graag aan het lezen krijgen." De oorsprong van deze actie was een succesvolle brainstormsessie met jongerenwerkers van ONS Welzijn, bibliotheekmedewerkers van NOBB en een adviseur van Cubiss.
Spoken word workshops voor meidenwerk in Breda
Jongeren aan het lezen krijgen valt niet mee. Maar lezen is natuurlijk niet de enige manier om met taal bezig te zijn. Organiseer urban-activiteiten voor én met jongeren en ontdek de grote rol die taal daarin speelt. Cubiss, Surplus en Bibliotheek Nieuwe Veste zochten samenwerking in de vorm van een serie Spoken Word-workshops voor het meidenwerk in Breda Zuid-West. De meiden volgden workshops van Spoken Word-artist Carmen Verduyn. Op deze manier werkten zij aan taal én aan hun zelfvertrouwen.
ABCDay
Onder studenten heeft taal een stoffig imago, zo bleek wel uit een onderzoek dat Cubiss in 2017 door onderzoeksbureau Youngworks liet uitvoeren. Reden genoeg voor Cubiss om hier eens verandering in aan te brengen. Samen met BOOTS (een initiatief van ROC Tilburg) organiseerde Cubiss in 2018 de ABCDay. Een dag die helemaal draait om taal en waarbij de studenten zelf activiteiten bedenken die iets met taal te maken hebben.
Lees meer over de ABCDay >>
Of bekijk de blauwdruk
Rap it up!
Lokale rappers als rolmodellen in Tilburgse wijken
In 2018 heeft Cubiss samen met het jongerenwerk in Tilburg (R-Newt) het project Rap it up! georganiseerd. In drie verschillende wijken verzorgden lokale rappers workshops voor jongeren van 12 tot 15 jaar. De jongeren schreven zelf raps, speelden met teksten van anderen en doken de studio in om hun eigen nummer op te nemen.
Boeken en verhalen een plek geven op de bso
Na een hele dag letters op school, ook nog lezen op de buitenschoolse opvang (bso)? Ja! Want hoe vaker kinderen lezen, hoe beter het is voor hun taalontwikkeling. Drie kinderopvangorganisaties in de gemeente Loon op Zand doen daarom mee aan een uniek project om leesplezier te bevorderen. Te weten Mikz kinderopvang, Stichting KMB en Kanti kinderopvang.
En lees de blog hoe BSO-kinderen samen een verhaal bedenken.
Zomerplacemats
1300 kinderen uit groep 4 kregen bij de start van de zomervakantie een mooi cadeau mee naar huis: Een block met 20 zomerplacemats vol verhalen, boekfragmenten, puzzels, knutselprojecten, recepten, een rebus en nog veel meer! De zomerplacemats nodigen leerlingen uit om in de zomervakantie op allerlei manieren met taal aan de slag te gaan. Want als kinderen in de vakantie niet lezen, ligt een zomerleesdip op de loer.
Donald Duck actie
Armoede en laaggeletterdheid gaan vaak hand in hand. Uit onderzoek blijkt dat 37% van de laaggeletterden behoort tot de laagste inkomensgroep en dat zij relatief vaak arm zijn. Daarnaast is strips lezen goed voor de woordenschat en bevordert het leesplezier. Daarom hebben gezinnen met kinderen die gebruikmaken van de voedselbank in de winter van 2018 een gratis Donald Duck pocket gekregen. Deze actie is ingezet door Cubiss en lokale bibliotheken die de kinderen graag een leuk én nuttig extraatje cadeau doen.
Uitdelen!
In mei 2019 verrasten we Brabantse BoekStartcoaches met leescadeaus om uit te delen tijdens hun werk op de consultatiebureaus.
BoekStartcoaches zijn een belangrijke schakel in de aanpak van laaggeletterdheid. Als we de cyclus van laaggeletterdheid binnen gezinnen willen doorbreken, moeten we vroeg beginnen. En dat doen de BoekStartcoaches door ouders van jonge kinderen te spreken en het belang van voorlezen te benadrukken.
Kookchallenge
De online kookchallenge van Stichting Het EETschap en Weekendschool Petje af is bedoeld voor kinderen met een achterstand. Zij volgden vanuit huis een aantal kookworkshops. Cubiss gaf tips en opdrachten waarmee de kinderen op een leuke manier aan hun basisvaardigheden werkten. Ook kregen alle veertig kinderen het boek Koken met Shane (Shane Kluivert) cadeau van Cubiss.
Het initiatief had een onverwacht bijeffect, het hele gezin oefende met basisvaardigheden; precies wat we met de gezinsaanpak graag willen.
De kookclub van Pubers aan de kook
Onder begeleiding van jongerenwerkers komen jongeren in de wijk Brabantpark in Breda wekelijks bij elkaar om te koken. De jongeren leren er hoe lekker gezond eten is, hoe je kunt spelen met ingrediënten en hoe leuk het is om dat samen te doen. Dit jaar kregen de kookclubs een nieuwe uitdaging: een kookboek maken. Samen met foodblogger Anne de Graaf gingen ze aan de slag, met taal als extra ingrediënt.
Bekijk hier het toffe filmpje >>
Lees meer over het project, inclusief blauwdruk met opbouw programma, aanpak en geleerde lessen >>
Trends en ontwikkelingen
Aan de hand van deskresearch zijn relevante trends en ontwikkelingen in kaart gebracht die verband houden met de vier thema’s van het project Versterken taalvaardigheid, waaronder Jeugd en jongeren taalsterker. Daarbij is gebruik gemaakt van publicaties (cijfermateriaal, onderzoeken en artikelen) van gerenommeerde instituten en instanties en van expertisecentra en (regionale) brancheorganisaties.
De vraag die daarbij centraal stond was: welke veranderingen en uitdagingen met betrekking tot de genoemde thema’s kunnen we de komende
jaren verwachten en wat betekent dat voor het welzijn en welbevinden van de verschillende Brabantse doelgroepen.
Meer informatie
Voor meer informatie kan je contact opnemen met Renske Jongejan, adviseur bij Cubiss.