Denk vanuit de gezamenlijke opdracht

Aleid Truijens is als freelance journalist onder andere actief voor de Volkskrant. Daarnaast is ze schrijver van non-fictie. Eerder was ze docent. De thema’s onderwijs, literatuur en schrijven lopen als rode draad door haar carrière heen.   

Tijdens de Cubiss Kennisdag trakteerde Aleid de bezoekers op een prikkelende column met haar kijk op het thema van de dag.    

Materiële ervaringen

“Digitale vaardigheden zijn belangrijk en zouden een hoofdvak moeten zijn in het onderwijs. Maar onze samenleving heeft ook een tegenwicht nodig. Onderzoek wijst uit dat kinderen beter leren lezen vanaf papier dan vanaf een beeldscherm of een tablet. Digitaal is hip, makkelijk en voor bijna iedereen toegankelijk. Maar je moet zó opletten dat het niet de enige toegang tot de wereld wordt. De digitale realiteit gaat in onze maatschappij tot een tweedeling leiden. We zien alle digitale innovaties nu nog als een verrijking in ons leven, maar in sommige opzichten maken ze ons armer.

Echte, materiële ervaringen waarbij je alle zintuigen gebruikt, zoals voetballen op echt gras, spelen met anderen, muziekinstrumenten bespelen of een boek lezen, zijn in de toekomstig, vrees ik, voorbehouden aan kinderen uit de hogere maatschappelijke klasse. Het wordt duur, elitair en luxe. De intellectuele onderklasse moet het dan doen met ervaringen op het beeldscherm en dat is ongewenst. Overwegend leren en ervaren via een beeldscherm, dat heeft ingrijpende gevolgen voor hoe een kind zich ontwikkelt en die gevolgen zijn niet alleen positief.”

De digitale realiteit gaat in onze maatschappij tot een tweedeling leiden. 

“De aandacht voor jeugdliteratuur in het onderwijs is vandaag de dag te beperkt. En dat zal niet veranderen zolang er op de pabo’s nauwelijks tot geen aandacht aan wordt besteed. Ja, scholen leren kinderen technisch lezen, maar ze moeten kinderen ook helpen om liefde voor lezen en voor verhalen te ontwikkelen. Ieder kind houdt van verhalen. Daar ligt een urgente taak en dus ook zeker een kans voor de bibliotheek.”

Tips van Aleid Truijens:

1. Bibliotheek, concentreer je op je kernkwaliteiten: boeken en lezen. Lezen is de basis die elk kind nodig heeft om zich te blijven ontwikkelen. Het beste leren kinderen lezen uit fysieke boeken. Bij alle activiteiten die een bibliotheek onderneemt, moet wat mij betreft het boek het uitgangspunt zijn.
2. Ga letterlijk het onderwijs in als dat nodig is. De opgave aan scholen is de afgelopen jaren alleen maar zwaarder geworden en de werkdruk is enorm. Dus verwacht niet dat in het onderwijs literatuuronderwijs en leesbevordering  voorop staan. Er is gewoon geen tijd voor, andere zaken zijn urgenter. Juist als bibliotheek kan je je maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen door scholen te helpen. Dat kan heel concreet door met scholen en leesbevordering samen te werken. En ik filosofeer maar wat: zou een school niet een perfecte plek zijn voor een dependance van de openbare bibliotheek?
3. Denk als bibliotheek niet vanuit je eigen organisatie, maar denk vanuit de gezamenlijke opdracht. Wat is er nodig om als collectief (dus bibliotheek, scholen, overheid, bedrijfsleven) te slagen in de opdracht die voor je ligt? Vergeet je eigen muren of hokjes, kijk eroverheen. Pas als iedereen het collectieve doel centraal stelt, kun je samen iets bereiken.

Impressie

Voor een indruk van de kennisdag van 12 november jl., bekijk hier de presentaties en foto's.  

Hou onze socials in de gaten. De komende weken delen we via Twitter, LinkedIn en Facebook nog meer verdiepende interviews met tips van sprekers!

Foto's: © Boyd Brian Smith