Samen met partners aan de slag in Zuid-Limburg

De aanpak van laaggeletterdheid in ... de regio Zuid-Limburg.

Oplossen van laaggeletterdheid lijkt betrekkelijk eenvoudig. Volwassenen kunnen immers een taalcursus volgen om hun schrijf- en leesvaardigheid op te vijzelen. Deze oplossing is in de praktijk echter gecompliceerd. Op laaggeletterdheid rust echter een taboe. Het bespreekbaar maken van deze taalproblemen is lastig. Laaggeletterdheid is overal en komt voor in alle lagen van de bevolking. Om laaggeletterdheid effectiever aan te pakken worden daarom door Cubiss samen met diverse publieke en private partijen samenwerkingsverbanden opgericht.

Om laaggeletterdheid in de regio Zuid-Limburg aan te pakken zijn 3 samenwerkingsverbanden actief. Dit zijn:

• Bondgenootschap Parkstad voor geletterdheid
• Coalitie tegen laaggeletterdheid Maastricht-Heuvelland
• Coalitie Laaggeletterdheid Westelijke Mijnstreek

Alle drie willen ze met de gezamenlijke partners aan de slag om laaggeletterdheid in  Zuid-Limburg te verminderen. Samen dragen ze bij aan de maatschappelijke participatie van laaggeletterde burgers en ontstaat er een passend cursus- en activiteiten aanbod waardoor de drempel om deel te nemen voor de doelgroep wordt verlaagd. Dit leidt tot een actievere bevolking, een hogere arbeidsproductiviteit, lager ziekteverzuim en minder beroep op sociale voorzieningen.

De betrokkenheid van de partners is divers en daarom is ook hun aanpak steeds anders. Dit is kenmerkend voor de aanpak van laaggeletterdheid: iedereen heeft ermee te maken, maar de manier waarop is steeds anders. Partners zijn o.a. bibliotheken, gemeenten, welzijnswerk, ROC’s, banken, peuterspeelzalen, gemeenten, kinderopvangorganisaties, Ciniss, SW-bedrijven, schoonmaakbedrijven, GGD, zorginstellingen. Binnen de samenwerkingsverbanden komen de activiteiten van de verschillende partners samen.

Bondgenootschap Parkstad voor geletterdheid

Dit bondgenootschap is sinds 2012 actief. Initiatiefnemers voor dit bondgenootschap waren Cubiss, Stichting Lezen & Schrijven en Schunck* Bibliotheek. Inmiddels zijn een 30-tal bondgenoten aangesloten. Later zijn voetbalclub Roda JC en Uitzendbureau Wiertz Personeelsdiensten aangesloten. 

In 2017 is een nieuw convenant getekend, lees verder. Het bondgenootschap heeft in de regio meerdere taalhuizen gerealiseerd. Locaties zijn onder andere de bibliotheken van Landgraaf, Kerkrade, Heerlen en Brunssum.

De bondgenoten initiëren gezamenlijke activiteiten in de Week van de Alfabetisering. Daarnaast heeft Cubiss de workshop ‘Herken uw doelgroep: laaggeletterden’ verzorgd voor  management en medewerkers van de bondgenoten en medewerkers hebben de cursus ‘Eenvoudig communiceren’ gevolgd. Ook is de activiteit ‘Lingo op locatie’ door de bondgenoten gesponsord en het programma ‘Vaders lezen voor’ omarmd. Diverse bondgenoten werken intensief samen rondom leespromotie bij laaggeletterden. Bij alle acties en activiteiten is een belangrijke rol weggelegd voor de taalambassadeurs van ROC Arcus. Er is een gezamenlijke subsidieaanvraag ingediend bij de landelijke subsidieregeling Tel mee met taal. Dit heeft geleid tot Letterliefde in Parkstad.

Cubiss heeft in 2016 de Parkstad-gemeenten onder de loep genomen en per gemeente het onderzoek ‘Ken uw doelgroep: laaggeletterden” uitgevoerd. Deze cijfers zijn voor het bondgenootschap van belang om verder gerichte acties uit te zetten

Coalitie tegen laaggeletterdheid Maastricht-Heuvelland

Deze coalitie bestaat sinds 2015. Cubiss heeft in 2015, op verzoek van de coalitie, de onderzoeken ‘Ken uw doelgroep laaggeletterden in Maastricht’ en ‘Ken uw doelgroep laaggeletterden in Heuvelland’ uitgevoerd. Snel na oprichting heeft de coalitie haar plan van aanpak gepresenteerd aan de wethouders van Maastricht en de Heuvelland gemeenten (Gulpen-Wittem, Valkenburg, Eijsden-Margraten, Vaals). De cijfers van de onderzoeken waren voor de coalitie belangrijke input om het plan van aanpak op te stellen.

De coalitie bestaat uit 5 samenwerkingspartners (gemeente Maastricht, welzijnsorganisatie Trajekt, ROC Leeuwenborg, Centre Ceramique Bibliotheek, Stichting Lezen & Schrijven en Cubiss). Trajekt en Cubiss waren initiatiefnemers van het eerste uur. Op dit moment wordt door de coalitie druk gewerkt aan de implementatie van een aantal Taalhuizen en taalpunten, zowel in Maastricht als in de Heuvellandgemeenten. Lees het prikkelende betoog van Anne Buskes 'Voor een griep wel naar de dokter, maar voor laaggeletterdheid niet naar de bibliotheek?'. 

Er zijn ook vrienden die de coalitie hebben omarmd. Boekhandel Dominicanen in Maastricht organiseerde onlangs een feestavond en schonk het sponsorbedrag € 2500,- aan de coalitie (lees meer). 

Coalitie Laaggeletterdheid Westelijke Mijnstreek

Cubiss en gemeente Sittard-Geleen zijn de initiatiefnemers van het eerste uur voor deze coalitie. De coalitie heeft onlangs een convenant ondertekend waarin de partners hun samenwerking onderstrepen (lees meer). Met de onderzoeken ‘Ken uw doelgroep laaggeletterden in Sittard-Geleen’ (lees meer), ‘Ken uw doelgroep laaggeletterden in Beek’, ‘Ken uw doelgroep laaggeletterden in Stein’ en Ken uw doelgroep laaggeletterden in Schinnen’ als input wordt nu het plan van aanpak opgesteld.

Cubiss heeft de workshop ‘Herken uw doelgroep laaggeletterden’ verzorgd voor alle klantcontactmedewerkers van de gemeente Sittard-Geleen. De coalitie heeft onlangs een subsidiebeschikking van Provincie Limburg toegekend gekregen in verband met de opzet, inrichting en organisatie van vier Digitaalhuizen.