Ouderen en de bibliotheek

Kwalitatief onderzoek onder 75-plussers

De Koninklijke Bibliotheek (KB) heeft Stichting GetOud onderzoek laten uitvoeren naar interesse in en gebruik van de bibliotheek onder een groeiende groep ouderen; de 75-plusser. Ook als doelgroep van de bibliotheek komt deze doelgroep steeds meer in de spotlights. Op dit moment zijn er 1,24 miljoen 75-plussers, dit aantal groeit naar 2,5 miljoen in 2040 (!).

De KB draagt met dit onderzoek bij aan een beter beeld van deze generatie zodat bibliotheken beter in staat zijn hun diensten en activiteiten zo vorm te geven dat ze optimaal aansluiten bij wensen en behoeften van doelgroep.

Uit onderzoek blijkt dat 75-plussers - ook wel de stille of de vooroorlogse generatie genoemd - zich duidelijk onderscheidt van de groep 65-75 jarigen (de protestgeneratie). De groep 75-plussers is minder hoog opgeleid (met name vrouwen) en is wat minder tevreden over de gezondheid. Bovendien wonen ze vaker alleen en zijn ze vanwege het verlies van belangrijke mensen in hun omgeving vaker eenzaam.

Het onderzoek laat zien:

• Verschillende ouderen geven aan dat hun leesgedrag is veranderd. Ze hebben en nemen meer tijd om te lezen. En ook oriënteren zij zich op andere genres dan gewend. Lezen op e-readers doen ze beperkt; de beleving van lezen op papier wordt meer gewaardeerd.
• De bibliotheek wordt voornamelijk geassocieerd met het lenen en lezen van boeken. Veel ouderen geven aan het verdwijnen van bibliotheken geen goede zaak te vinden. Niet zozeer omdat ze de bibliotheek zelf missen, maar voor andere mensen.
• Een aantal 75-plussers geeft aan niet zonder de bibliotheek te kunnen. Het biedt hen sociaal contact en vormt een belangrijk tijdverdrijf. Ze lezen er in samenzijn met anderen kranten en tijdschriften.
• Op meerdere punten in het onderzoek en uit de interviews blijkt dat ouderen vaak onbekend zijn met de bibliotheek en met het aanbod van de bibliotheek. Daardoor hebben veel niet-leden een gebrekkig beeld van de bibliotheek. Er zou meer reclame gemaakt kunnen worden en profilering kan beter. Met name lokale krantjes lenen zich hier volgens ouderen goed voor, deze worden door hen ‘gespeld’.

Op de website van de KB, onder het gedeelte voor openbare bibliotheken, treft u de digitale versie van deze publicatie aan.

Voor bibliotheken biedt het onderzoek interessante handvatten voor het ontwikkelen en bieden van activiteiten en diensten voor een doelgroep die de komende jaren in omvang flink zal toenemen.  

Neem voor meer informatie over het onderzoek contact op met Ottilie Nieuwenhuis: ottilie.nieuwenhuis@kb.nl.