Groep 5 en 6 van basisschool Klinkers op het MediaLab Festival

“Het proces is belangrijker dan het eindresultaat”

Marie-José van Groenendael is leerkracht op basisschool Klinkers in Tilburg. Deze week bezocht zij met groep 5 en 6 het MediaLab Festival in de Tilburgse Hall of Fame. Daar volgden haar leerlingen een Knuffeldrone Workshop.

“Deze workshop had onder andere als doel om te laten zien dat drones heel nuttig en positief kunnen zijn. Ze zijn er zeker niet alleen om voor de lol mee rond te vliegen. De kinderen zijn in groepjes aan de slag gegaan en hebben bedacht op welke manier je een drone zinvol kunt inzetten. Zo bedacht een groepje kinderen dat je een met snoep gevulde drone boven een feestje kan laten vliegen, om het snoep met één druk op de knop uit te strooien. Een tweede groep gaf een drone een metamorfose zodat deze eruit zag als een duif. Die zou vervolgens rond kunnen vliegen om zieke duiven op te sporen. Een ander clubje maakte een drone tot een vliegend kunstobject. De gevarieerde resultaten bewijzen dat kinderen heel veel creativiteit in zich hebben. Bij een workshop als deze draait het niet zozeer om de uitkomst, maar juist om het proces ernaartoe: het samenwerken, je creativiteit gebruiken, werken naar een concreet en betekenisvol resultaat. Mooi meegenomen is dat de kinderen ook nog veel over drones geleerd hebben.”

Leerarrangementen in plaats van methodes
De aanpak van de workshop sluit naadloos aan op het leerconcept van Klinkers, waar alles draait om leren in een betekenisvolle omgeving en het ontwikkelen van 21st century skills. Marie-José: “In plaats van met methodes, werkt onze school met thema’s en leerarrangementen. Gedurende periodes van zes weken werken alle groepen op hun eigen niveau aan een thema waarin leerdoelen geïntegreerd verwerkt zijn. Na die zes weken is er altijd een eindproduct. Dat kan een papieren krant zijn, een zelfgemaakte website, een PowerPoint-presentatie, een filmpje, noem maar op. Media spelen een zeer belangrijke rol, want kinderen moeten zelf informatie zoeken en verzamelen en daarvoor gebruiken ze vooral computers en tablets. Natuurlijk is niet iedereen daar even bedreven in. Daarom bieden we gedurende het hele jaar losse en projectoverschrijdende workshops aan die de kinderen helpen om hun projecten succesvol uit te voeren, zowel procesmatig als inhoudelijk. De workshop mediawijsheid is daar een goed voorbeeld van.”

Kritisch zijn en initiatief nemen
Het zelf creëren van onderwijs vraagt ook van leerkrachten en directie specifieke vaardigheden. “En niet te vergeten, de motivatie om te willen veranderen en kritisch te zijn naar hoe je je onderwijs invult. Het is heel vertrouwd en gemakkelijk om elk schooljaar weer terug te grijpen naar de methode die je al jaren gebruikt. De realiteit is echter dat de wereld heel snel verandert en dat je in een informatierijke samenleving keuzes moet maken. Is alles wat er in de boeken staat wel zo zinvol en belangrijk? Dat soort vragen moet je jezelf als docent blijven stellen. En daarnaast moet je ook gewoon initiatief nemen om het anders te doen, zodat de nieuwsgierigheid van kinderen geprikkeld blijft”

Samen ontdekken en afspraken maken
Vroege adaptatie van nieuwe media veroorzaakt weleens problemen. Maar juist dat ziet Marie-José als een kans. “Wanneer iets nieuw is, liggen er nog weinig regels en afspraken vast. Toen we e-mail toelieten in de klas, werden er al gauw flauwe mailtjes heen en weer gestuurd, soms uit naam van een ander. We gaan daarover als klas het gesprek aan en komen samen tot de conclusie dat zoiets niet kan. Vervolgens maak je afspraken waaraan iedereen zich houdt. Dat gaat heel soepel, want elke leerling snapt waarom we die afspraken maken. Ik weet uit eigen ervaring dat het veel lastiger kan zijn om media pas in de bovenste groepen te introduceren. Kinderen hebben dan al een mobiele telefoon en een computer, waar thuis wel of geen afspraken over zijn. Ga dan nog maar eens proberen om in de klas regels te maken. Dat is veel moeilijker dan wanneer je hier al vroeg mee begint en het een natuurlijk proces is.” Marie-José kijkt met de leercontext- en visie van de eigen school in het achterhoofd, terug naar een geslaagd bezoek aan het MediaLab Festival. “Het festival was inspirerend en ik denk dat wij hier in de klas van alles mee kunnen. Leerlingen werden in de workshops tot creatief denken aangezet. Technologie inzetten voor de toekomst en daar optimaal gebruik van maken, is uitdagend. Dat is precies wat wij op school ook proberen te doen.”